Συντάκτης: Παναγιώτης Κατωπόδης

Μουσικολόγος ΠΕ79.01 - Μουσικός/Καθηγητής: Βιολιού, Κιθάρας, Λαούτου. Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μου στο mail: [email protected] ή στο τηλέφωνο 698 30 78 262.

Δραματοποίηση

Τα παιδιά μπορούν να ζωντανέψουν  με κίνηση ιστορίες που  τους αφηγείται η εκπαιδευτικός.

Η εκπαιδευτικός αφηγείται αρχικά στα παιδιά την ιστορία, επενδύοντάς την με κατάλληλη μουσική και ήχους, και στη συνέχεια τα προτρέπει να τη δραματοποιήσουν με την κίνηση. Καθώς αφηγείται πάλι αργά την ιστορία, τα παιδιά παριστάνουν με κίνηση ό,τι τα εντυπωσιάζει. Η εκπαιδευτικός, χρωματίζοντας κατάλληλα τη φωνή της και τονίζοντας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των στοιχείων και των χαρακτήρων, διευκολύνει τις κινητικές επιλογές τους.

Σε επόμενες δραματοποιήσεις της ιστορίας καλεί τα παιδιά να επιλέξουν συγκε­κριμένους ρόλους και, παρεμβάλλοντας προτροπές κατά την αφήγηση, συμβάλλει στην εμφάνιση των χαρακτήρων την κατάλληλη χρονική στιγμή: π. χ. «Τα νανάκια ξεκίνησαν για να πάνε στο δάσος. Ελάτε νανάκια…» Η εκπαιδευτικός εξασφαλίζει ρόλους για όλους. Σε περίπτωση που οι ρόλοι δεν επαρκούν, μπορούν να προστεθούν χαρακτήρες στην ιστορία ή να δραματοποιηθούν στοιχεία της φύσης, όπως οι κεραυνοί, οι αστραπές, n καταιγίδα κλπ. Απαράβατος όρος είναι όλα τα παιδιά να έχουν ρόλο. Μια ομάδα παιδιών μπορεί να ασχοληθεί με την κατασκευή των σκηνικών.

Τονίζοντας τα χαρακτηριστικά στοιχείων και χαρακτήρωνΠερπατούν αγκαλιασμένοι σφιχτά γιατί είναι πολύ φίλοι… O μάγος είναι ψηλός και κινείται αργά, πολύ αργά… Τα δυο παιδιά ήταν πολύ χαρούμενα. Χοροπηδούσαν ψηλά. Ακόμη πιο ψηλά… H πέτρα έπεσε στο νερό, έκανε ένα δυνατό, πολύ δυνατό θόρυβο και όλα τα ψάρια έτρεξαν να κρυφτούν…

Η λογοτεχνία, οι καθημερινές εμπειρίες, η φαντασία, ένα επίκαιρο γεγονός αποτελούν πηγές για τη διαμόρφωση και τη δραματοποίηση ιστοριών. Οι ιστορίες που δραματοποιούνται άλλοτε είναι αυτοσχέδιες, διαμορφωμένες από τα παιδιά ή/ και την εκπαιδευτικό ενώ άλλοτε τα παιδιά δραματοποιούν γνωστές τους ιστορίες αυτοσχεδιάζοντας. Η ιστορία που δραματοποιείται μπορεί να είναι ολοκληρωμένη, ανοιχτή ως προς το τέλος, να ανατρέπει την πρωτότυπη ή και να είναι συνέχεια μιας άλλης. Ειδικότερα η δραματοποίηση μιας αυτοσχέδιας ιστορίας μπορεί να αναδειχθεί ως μια ανοιχτή διαθεματική δραστηριότητα. Ανοιχτή γιατί αναδύεται από τα ίδια τα παιδιά τα οποία καταθέτουν τις ιδέες τους, τις παρουσιάζουν, τις επεξεργάζονται από κοινού και τις ανταλλάσσουν. Διαθεματική γιατί μπορεί να συνδέεται όχι μόνο με τον προφορικό λόγο και τη δραματική τέχνη αλλά και με πολλές γνωστικές περιοχές, όσον αντλεί το υλικό της από τα θέματα της ζωής.

Τα παιδιά ή η εκπαιδευτικός επιλέγουν το θέμα ή τα θέματα που πρόκειται να διερευνηθούν προκειμένου να αντλήσουν το υλικό για την ιστορία που αναπτύσσουν. Αναζητούν πληροφορίες για τους ήρωες, τα φαι­νόμενα, τις καταστάσεις. Ο φάκελος παρουσίασης της εκπαιδευτικού εμπλουτίζεται συνε­χώς κατά την εξέλιξη της δράσης, ανάλογα με τα ερωτήματα και τις ανάγκες που προκύπτουν.

Κατά την ανάπτυξη της ιστορίας ακολου­θείται n αφηγηματική δομή. Η εκπαιδευτικός, έχοντας αναλάβει ρόλο και n ίδια, θέτει ερωτή­ματα και προκαλεί συζητήσεις. Παιδιά και εκπαιδευτικός γίνονται ηθοποιοί, κοινό, κριτι­κοί. Αλλάζουν ρόλους και δράση. Δημιουργείται έτσι ένας διάλογος, μια διαδραστική σχέση.

Η αξιολόγηση περιλαμβάνει κυρίως συζη­τήσεις γύρω από συναισθήματα και περιγραφή ρόλων, σε ειδικά διαλείμματα κατά την ανά­πτυξη της ιστορίας, καθώς και καταγραφή των εντυπώσεων στο τέλος με τη χρήση ποικίλων υλικών.

Ενδεικτική πορεία δραματοποίησης μιας αυτοσχέδιας ιστορίας

  1.  Εισαγωγή στην ιδέα δραματοποίησης μιας αυτοσχέδιας ιστορίας

Η εκπαιδευτικός ενθαρρύνει τα παιδιά να φτιάξουν μια δική τους ιστορία για το θέμα που τα ενδιαφέρει.

  1. Ανταλλαγή πληροφοριών για το θέμα

Τίθενται ερωτήματα και καταγράφονται οι ιδέες και οι γνώσεις των παιδιών για το θέμα  που πρότειναν. Αναζητούνται περισσότερες πληροφορίες. Η εκπαιδευτικός προσθέτει και εκείνη πληροφορίες, αξιοποιώντας και φωτογραφίες, ιστοσελίδες, μικρά βίντεο κλπ.

  1. Πέρασμα από την πραγματικότητα στη φανταστική κατάσταση μέσα από την διαμόρφωση του ρόλου

Η εκπαιδευτικός γίνεται μέλος της ομάδας του παιχνιδιού, αναλαμβάνει ένα  ρόλο, ακόμη και το ρόλο του πρωταγωνιστή όταν το κρίνει σκόπιμο, και με κατάλληλα ερωτήματα βοηθά τα παιδιά να δομήσουν κάποια από τα στοιχεία του χαρακτήρα του: π. χ. «Πώς θα θέλατε να είναι ο ήρωας της ιστορίας μας;», «Πώς φαντάζεστε ότι μπορεί να περπατάει; Πώς λέτε να μιλάει;».

  1. Η ανάπτυξη της δράσης

Η ιστορία δομείται σταδιακά ακολουθώντας την εξέλιξη που διαμορφώνεται από τα παιδιά. Η εκπαιδευτικός τα βοηθάει σε αυτή την προσπάθειά τους με ερωτήματα που επιδιώκουν:

  • να τα βοηθήσουν να ορίσουν τον τόπο, π. χ. «Πού μπορεί να πήγαν τα ζώα του δάσους μια ηλιόλουστη μέρα του καλοκαιριού;»
  • να φανταστούν δράσεις και να περιγράψουν την εξέλιξή τους, π. χ. «Τι μπορεί να έκαναν στη θάλασσα τα ζώα;»
  • να τα  υποστηρίξουν να διαμορφώσουν την ιστορία καθώς τη δραματοποιούν, π. χ. «Θα μπορούσαμε να δείξουμε παίζοντας τι έκαναν…;», «Πώς;»

Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και κάθε ομάδα συζητά, διαμορφώνει και παρουσιάζει την ιδέα της. Συνθέτουν τις επιμέρους δράσεις – παρουσιάσεις σε μία σκηνή που παίζουν όλοι (π. χ. είναι όλοι μαζί στη σκηνή και τα παιδιά-κουνελάκια παίζουν μπάλα, τα παιδιά- χελώνες κάνουν ηλιοθεραπεία κ. ά. ).

  1. Εστίαση στο ρόλο

Η εκπαιδευτικός παρεμβαίνει στη δράση των παιδιών θέλοντας να επιστήσει την προσοχή τους στον κεντρικό ρόλο: π. χ. «Νομίζω πως έφτασε n ώρα να συναντήσουμε τον ήρωα της ιστορίας μας», «Παρατηρήστε τις κινήσεις του ήρωα, αν κρατά κάτι στα χέρια του, αν κάτι θέλει να σας πει…». Ο πρωταγωνιστής μπαίνει στη σκηνή και παίζει το ρόλο του.

  1. Αφήγηση της πράξης που δραματοποίησαν, σχολιασμός του ρόλου και των συμβολικών κινήσεων του πρωταγωνιστή, περιγραφή συναισθημάτων

Στο σημείο αυτό τελειώνει η πρώτη πράξη της δραματοποίησης. Τα παιδιά και n εκπαιδευτικός κάθονται σε κύκλο (α’ συνεδρία) και σχολιάζουν ό,τι έπαιξαν μέχρι τώρα. Σχολιάζουν τους ρόλους, μιλούν για το χρόνο και τον τόπο όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα, κάνουν ερμηνευτικές υποθέσεις σχετικά με τις συμβολικές κινήσεις που χρησιμοποίησε ο πρωταγωνιστής, εκφράζουν συναισθήματα.

Ενδεικτικές υποστηρικτικές ερωτήσειςΤι έγινε μέχρι τώρα στην ιστορία μας; Τι είχε συμβεί στον ήρωα; Πώς νομίζετε ότι συνέβη; Πού λέτε να ήταν ο ήρωας πριν; Πού πήγαινε; Τι ήθελε να πει με τις κινήσεις του; Πώς το σκέφτηκες; Τι μπορεί να αναζητούσε; Πώς νιώθει τώρα; Εσείς πώς νιώθετε;

  1. Ενθαρρύνοντας την εξέλιξη του σχεδιασμού της ιστορίας (πλοκή, κλιμάκωση, λύση)

H εκπαιδευτικός υποβάλλει και πάλι ερωτήματα επιδιώκοντας να παρακινήσει τα παιδιά να επεκτείνουν την πλοκή της ιστορίας, να την οδηγήσουν σε μία κλιμάκωση και τέλος να καταλήξουν σε λύση.

Ενδεικτικές ερωτήσεις της εκπαιδευτικούΠώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον ήρωα της ιστορίας; Τι λέτε να κάνουμε τώρα; Πού προτείνετε να πάμε; Πώς θα πάμε; Τι χρειαζόμαστε για το ταξίδι; Τι λέτε να συναντήσουμε στο δρόμο μας;

Πιθανές επεκτάσεις και συνδέσεις
Μία αυτοσχέδια ιστορία μπορεί:

  • να οδηγήσει σε μια παράσταση, αν τα παιδιά θελήσουν να την παρουσιάσουν σε ένα ευρύτερο κοινό,
  • να είναι το έναυσμα για την ανάπτυξη ενός σχεδίου εργασίας ή αντίθετα να αναπτυχθεί στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης ενός σχεδίου εργασίας.

(Υ.Π.Ε.Π.Θ. – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Χαρά Δαφέρμου, Πηνελόπη Κουλούρη, Ελευθερία Μπασαγιάννη, 2006, Οδηγός Νηπιαγωγού, Εκπαιδευτικοί Σχεδιασμοί και Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Αθήνα, ΟΕΔΒ)

Παιχνίδι δημιουργική έκφρασης (δραματοποίησης) για νήπιο

Πηγή Βίντεο: mama365gr

Η μίμηση και η δραματοποίηση είναι επίσης βασικά στοιχεία της μουσικοκινητικής αγωγής. Με τη μίμηση το παιδί μπαίνει στον κόσμο των ενηλίκων καθώς αντιγράφει τις κινήσεις των μεγάλων και τη συμπεριφορά τους. Όλα τα παιδιά μιμούνται τον τρόπο που στέκεται η δασκάλα, η μαμά, τον τρόπο που μιλάνε κλπ. Γι αυτό είναι τόσο σημαντικό τα πρότυπά του να δίνουν το καλό παράδειγμα. Π.χ Η παιδαγωγός ή και η μαμά τους, τους λέει ότι είναι βλαβερό να καπνίζουν, είναι κακή συνήθεια και τους μιλούν για το κακό που κάνει ένα τσιγάρο στο σώμα τους, αλλά όταν κάνουν διάλειμμα τρέχει η παιδαγωγός στην αυλή να ανάψει τσιγάρο! Τα παιδιά στο διάλειμμα τη βλέπουν να καπνίζει, ενώ η ίδια τους έλεγε πριν λίγο ότι δεν πρέπει να το κάνουν! Εκτός του ότι χάνει την αξιοπιστία της ως παιδαγωγός και το σεβασμό των παιδιών, το σημαντικό είναι ότι τα παιδιά, που μιμούνται όσα κάνουν οι μεγάλοι, παίρνουν το αντίθετο μήνυμα απ’ αυτό που ήθελε να τους περάσει η παιδαγωγός. Γιατί οι πράξεις μιλούν κι επηρεάζουν περισσότερο από τις λέξεις. Τόσο σημαντική είναι ‘η μίμηση’ γενικά.

Μιμική είναι η τέχνη του να περιγράφονται καταστάσεις ή και να εκφράζονται σκέψεις ή συναισθήματα με τη γλώσσα του προσώπου, του σώματος, των κινήσεων και των χειρονομιών. Είναι στοιχειώδης γλώσσα για το παιδί και αποτελεί κύριο μέσο επικοινωνίας με το περιβάλλον του. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν και τη φαντασία τους. Μπορεί να προτείνουν μόνα τους τις κινήσεις που να έχουν και μιμητικό χαρακτήρα .π.χ. κινήσεις ζώων, πουλιών ανθρώπινων χαρακτήρων ή και ήχους μηχανών π.χ τρένο, αεροπλάνο.

Κατά τη μίμηση προσεγγίζουν το περιεχόμενο του τραγουδιού με κινήσεις και ήχους που πλησιάζουν την πραγματικότητα. Π.χ. μιμούνται φωνές και κινήσεις ζώων σύμφωνα πάντα με το τραγούδι που τους δίνουμε. Ένα παράδειγμα τέτοιων απλών τραγουδιών είναι ‘το βατραχάκι’: ‘Ένα βατραχάκι τόσο δα μικρό, τι βουτιές που κάνει μέσα στο νερό’, ή ‘το αρκουδάκι’:

‘Αρκουδάκι μικρό και παχουλό

πάει να περπατήσει μέσα στον αγρό

όλα ειν’ ωραία, γύρω τα κλαριά

θέλει να τα πιάσει μακατρακυλά.

Τραλαλά, μα κατρακυλά,

Τραλαλά, μα κατρακυλά’.

Και άλλα παρόμοια που συνήθως έχουν ως ήρωες ζωάκια ώστε τα παιδιά να ‘παίζουν’ εύκολα το βατραχάκι ή το αρκουδάκι κλπ κάνοντας ό,τι λέει το τραγούδι, δηλαδή να μιμούνται τις κινήσεις των ζώων.

Η μιμική / παντομίμα, όπως και η εκφραστική κίνηση, συνδέεται με τη σιωπηλή δραματοποίηση. Έμφαση δίνεται στους μορφασμούς του προσώπου και τις ακριβείς χειρονομίες που γίνονται αντικείμενο μίμησης. Το σώμα το ίδιο είναι αυτό που πρέπει να τραβήξει την προσοχή του κοινού και όχι τα σκηνικά.

Η δραματοποίηση απ’ την άλλη μεριά, έχει το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Είναι δράση ποιητική που προτρέπει σε δημιουργικότητα. ’Δραματοποιούμε’ ένα τραγούδι όταν το ζωντανεύουμε παίρνοντας ο καθένας ένα ρόλο κι αυτοσχεδιάζοντας, ή ακόμα στήνοντας μια μικρή θεατρική παράσταση. Δραματοποίηση είναι ένα είδος παιχνιδιού προσποίησης, όπου τα παιδιά χρησιμοποιούν αντικείμενα και υποδύονται ρόλους άλλοτε με φανταστικό και άλλοτε με πιο ρεαλιστικό τρόπο. Η ομαδική δραματοποίηση που ονομάζεται και κοινωνική δραματοποίηση, είναι ένα είδος εξεζητημένου παιχνιδιού για τα μικρότερα παιδιά. Στην κοινωνική δραματοποίηση τα παιδιά σκέφτονται, μιλούν και δρουν συμβολικά και πάντα σε σχέση με τους άλλους. Κάθε παιδί που συμμετέχει σε ένα παιχνίδι κοινωνικής δραματοποίησης είναι υποχρεωμένο να προσαρμόσει αυτά που λέει ή κάνει ανάλογα με τη στάση του συμπαίκτη του. Παρέχει στα παιδιά τα θεμέλια πάνω στα οποία θα στηρίζουν μια σειρά δεξιοτήτων που θα χρειαστούν αργότερα στη ζωή τους. Γενικά, η δραματοποίηση έχει πλεονεκτήματα: στη γνωστική ανάπτυξη, την κοινωνική και συναισθηματική, τη σωματική, γλωσσική ανάπτυξη, και βέβαια στη δημιουργικότητά τους.

Πηγή: Μουσικοκινητικά

Παιχνίδι για βρέφος – Εξάσκηση Οπτικοκινητικού Συντονισμού

Πηγή βίντεο: Στέλιος Μαντούδης

Περισσότερα στοιχεία για τον Οπτικοκινητικό συντονισμό

Γνωστός και ως Οπτικο-Κινητική Ολοκλήρωση, ο συντονισμός χεριού-ματιού είναι η ικανότητα ελέγχου της κίνησης του χεριού όπως αυτή προκύπτει μετά από ένα οπτικό ερέθισμα. Το παιδί που συναντάει προκλήσεις στην πραγμάτωση μιας τέτοιας ενέργειας, αδυνατεί να συντονίσει τις κινήσεις του σώματός του σαν ανταπόκριση σε αυτό που βλέπει.

Το εύρος των ικανοτήτων που επηρεάζει αυτή η δεξιότητα είναι τεράστιο. Ο συντονισμός χεριού-ματιού επηρεάζει την ικανότητά μας να ζωγραφίζουμε, να σχεδιάζουμε βασικές «πινελιές» και εικόνες, να βρίσκουμε το δρόμο μας μέσα από ένα λαβύρινθο (παιχνίδι) ή να ενώνουμε κουκίδες. Επηρεάζει τη γραφή, το κράτημα μιας μπάλας, το χτύπημα της μπάλας με ρόπαλο, τη καλλιτεχνική δημιουργία, τη σύνθεση ενός παζλ, πώς να δένουμε τα κορδόνια μας, να περνούμε κλωστή σε βελόνα και να χρησιμοποιούμε ψαλίδι.

Συχνά, τα οπτικο-κινητικά προβλήματα που επηρεάζονται από τον συντονισμό ματιού και χεριού δεν εντοπίζονται στα παιδιά μέχρι τη φοίτησή τους στο δημοτικό.  Οι αδυναμίες στη γραφή, στη σχεδίαση απλών εικόνων και στη μεταχείριση εργαλείων μέσα στο περιβάλλον της τάξης, ίσως να αποτελούν και την πρώτη ένδειξη για την παρουσία κάποιου προβλήματος. Ακόμη και αν εντοπιστεί κάποια οπτικο-κινητική αδυναμία μέσω εξέτασης, αυτό δεν σημαίνει πως απαραίτητα θα υπάρξει και έλλειμμα στην οπτική ικανότητα του παιδιού. Με άλλα λόγια, η οπτική οξύτητα και η οπτική αντίληψη θα είναι ακέραιες. Μπορεί και η δύναμη, ο συντονισμός και το εύρος της κίνησης να επαρκούν. Τα ελλείμματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό  παρατηρούνται στο μηχανισμό που καθιστά ικανή τη συνεργασία των οπτικών και των κινητικών συστημάτων, δηλαδή στην επικοινωνία μεταξύ τους.

Οι οπτικο-κινητικές δεξιότητες μπορούν να ενισχυθούν μέσω εξάσκησης στα πλαίσια των δραστηριοτήτων αλλά και μέσα από την αποδόμηση των δραστηριοτήτων στα επιμέρους στάδιά τους ή σε κομμάτια που θα «χτίσουν» μέρος μιας μελλοντικής «κατασκευής». Τα απαραίτητα για την κατάκτηση της δεξιότητας στάδια διδάσκονται μέχρι να θεωρηθούν κτήμα του παιδιού και να προστεθούν σε ένα σύνολο δεξιοτήτων. Επίσης, υπάρχουν στρατηγικές των οποίων η εκμάθηση δύναται να αντισταθμίσει το έλλειμμα στις δεξιότητες του παιδιού. Κοινό παράδειγμα μιας τέτοιας στρατηγικής είναι η χρήση υπολογιστή και η λιγότερη χειρόγραφη εργασία.

Δραστηριότητες

Σχεδίαση/Πρώιμα δείγματα γραφής

Παρακάτω θα βρείτε μια κατά προσέγγιση αναπαράσταση της αναπτυξιακής ακολουθίας για τις «πινελιές». Τα στοιχεία μπορεί να ποικίλουν ανάλογα πάντα με την ανάπτυξη του κάθε παιδιού.

(2-3 χρόνων)            (3-4 χρόνων)          (5-6 χρόνων)           (6 χρόνων)

Τα παιδιά ξεκινούν να ζωγραφίζουν με τυχαίες «πινελιές» («ορνιθοσκαλίσματα»). Μερικά σχεδιάζουν πάνω κάτω σε κάθετο σχηματισμό , από τη μια άκρη στην άκρη ή και σε κύκλους. Το μουτζούρωμα είναι μια υγιής μέθοδος εξερεύνησης των εργαλείων σχεδίασης. Χρησιμοποιήστε κάθε είδους γραφική ύλη: κηρομπογιές, μαρκαδόροι, μολύβια, μπογιά, κιμωλία κτλ. Μουντζουρώστε με κιμωλία στο πεζοδρόμια ή με μπογιά υδροδιαλυτή σε εξωτερικούς χώρους.
Διδάξτε τα παιδιά πώς να κάνουν τις «πινελιές» αφού πρώτα τις εντάξετε σε ένα θεματικό πλαίσιο. Οι κάθετες γραμμές, για παράδειγμα, μπορούν να σχηματίσουν ένα φράχτη (μην ασχοληθείτε με πολλές, περιγραφικές λεπτομέρειες). Αφού πρώτα σχεδιάσετε μερικές γραμμές, αφήστε το παιδί να συνεχίσει με βάση το δικό σας παράδειγμα. Εναλλακτικές εικόνες είναι οι ράγες ενός τρένου, ένα αυτοκίνητο χωρίς λάστιχα κτλ. Υπάρχουν και στο εμπόριο σχετικά βιβλία εργασίας («τέλειωσε τη ζωγραφιά»).

  • Ζωγραφίστε σε μια μεγάλη επιφάνεια, σε μαυροπίνακα με κιμωλία, σε μαγνητικό πίνακα ή τρίποδο. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά να εξοικειωθούν με τις κινήσεις που κάνουν για κάθε «πινελιά» ή σχήμα.
  • Φτιάξτε σχήματα σε τετράγωνα χαρτόνια χρησιμοποιώντας τις τέσσερις πλευρές σαν σημεία σχεδίασης. Χωρίστε για παράδειγμα ένα τετράγωνο στη μέση, τραβώντας μια κάθετη γραμμή στο κέντρο του, και μια οριζόντια για να σχηματίσετε σταυρό. Δώστε οδηγίες στο παιδί να σχεδιάσει μια διαγώνια γραμμή από τη μια γωνία στην άλλη. Κάντε το και δεύτερη φορά ώστε να σχηματίσετε ένα X. Δοκιμάστε μια ποικιλία σχημάτων μέσα στα κουτιά. Προτρέψτε το παιδί να ξεκινάει τις πινελιές του από κάτω προς τα πάνω, κάτι που θα το βοηθήσει και στην αποτύπωση γραμμάτων.
  • Ο διαγώνιος σχεδιασμός αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση. Ασχοληθείτε με παιχνίδια που περιλαμβάνουν διαγώνιες κινήσεις όπως η ντάμα κτλ.
  • Ζωγραφίστε σχήματα με έντονο μαρκαδόρο. Το παιδί θα ξαναγράψει το σχήμα πάνω στο δικό σας.
  • Κατασκευάστε σχήματα με ξυλάκια (οδοντογλυφίδες, ξυλάκια από παγωτό κτλ.) γύρω από τα οποία το παιδί θα ζωγραφίσει το δικό του περίγραμμα.
  • Δώστε στο παιδί ποικίλα υλικά (οδοντογλυφίδες, ξυλάκια από παγωτό κτλ.) για να φτιάξει τα σχήματα που επιθυμεί.
  • Προμηθευτείτε με χαρτί αντιγραφής και ανιχνεύστε τα σχήματα που θα βάλετε από κάτω.
  • Ζωγραφίστε γύρω από στένσιλ (σχήματα ή απλά αντικείμενα).
  • Δημιουργήστε απλές ζωγραφιές, βάζοντας 2 και 3 κομμάτια μαζί για να φτιάξετε συνηθισμένα αντικείμενα. Για παράδειγμα: ένα ξυλάκι και ένας κύκλος για ένα λουλούδι, ένα γλειφιτζούρι, ένα τρίγωνο και ένα τετράγωνο για ένα σπίτι. Ένα μικρό τετράγωνο δίπλα σε ένα μεγάλο, με 2 κύκλους από κάτω μας φτιάχνουν ένα φορτηγό, ενώ μια σειρά από κύκλους μια κάμπια. Υπάρχει αντίστοιχο υλικό προς αγορά σε βιβλιοπωλεία ή στο διαδίκτυο.
  • Μισή-μισή ζωγραφιά. Ζωγραφίστε εσείς το πρώτο μισό από ένα απλό σχήμα (πίτσα, σπίτι, ανθρώπινη φιγούρα, δέντρο) για να συμπληρώσει το άλλο μισό το παιδί.
  • Ενώστε τις τελείες (παιχνίδι).
  • Λαβύρινθοι: βρείτε το δρόμο πρώτα με το δάχτυλό σας, μετά με μολύβι ή κηρομπογιά.
  • Βιβλία ζωγραφικής: παιδιά ηλικίας άνω των τεσσάρων χρόνων θα πρέπει να ενθαρρύνονται να γεμίσουν με χρώμα μέσα στο όριο των γραμμών.

Δραστηριότητες χωρίς ζωγραφική

  • Δέστε τράπουλες: δοκιμάστε διάφορους τρόπους για να δέσετε τις άκρες.
  • Ενώστε χάντρες: χρησιμοποιείστε κάποιο υπάρχον μοτίβο ή φτιάξτε επαναλαμβανόμενα, δικά σας μοτίβα.
  • Ενώστε μακαρόνια, κομμένα καλαμάκια, Fruit Loops ή Cheerios (κυλινδρικά δημητριακά).
  • Ντύστε κούκλες.

Δραστηριότητες για εξάσκηση επιμέρους δεξιοτήτων

Για αδρή κινητικότητα

  • Παιχνίδι με μπάλα: πέταγμα και πιάσιμο της μπάλας-μεσαίο και μεγάλο μέγεθος, μικρότερο μέγεθος για ηλικιακά μεγαλύτερα παιδιά.
  • Αναπήδηση μπάλας στο πάτωμα: μεσαίο και μεγάλο μέγεθος.
  • Δέστε ένα καλάθι σα στόχο: πετάξτε ελαφριά αντικείμενα μέσα στο καλάθι. Χρησιμοποιείστε μεγάλο δοχείο στην αρχή και μικρότερο αναλογικά με την δεξιότητα του παιδιού.
  • Βόλεϊ με μπαλόνι: για επιπρόσθετη δυσκολία, τοποθετήστε ένα βώλο ή ένα κέρμα στο εσωτερικό. Έτσι, θα είναι και απρόβλεπτο για το παιδί σας.
  • Χτυπήστε ένα μπαλόνι με ρακέτα.
  • «Μπόουλινγκ» και με τα δύο χέρια. Χρησιμοποιείστε μια ελαφριά μπάλα για να ρίξετε απλά πλαστικά μπουκάλια του ενός λίτρου.
  • Παιχνίδι με φακό: σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, ανάψτε φακούς και ακολουθήστε το φως καθώς κινείται μέσα στο χώρο.

Για αντίληψη δεξί-αριστερού

  • Παιχνίδια με ζάρια: “Left-Center-Right”. Οδηγίες στο http://www.dicegames.com
  • Παιχνίδια που ενθαρρύνουν την κίνηση στα πόδια και το έντονο, ηχηρό περπάτημα: βηματισμός παρέλασης, ονομάζοντάς την κίνηση που εκτελείται κάθε φορά (Δεξί-Αριστερό-Δεξί-Αριστερό).
  • Παιχνίδι «σαρανταποδαρούσα»: Τα παιδιά κάθονται σκυφτά στα πέλματά τους, κρατώντας το καθένα τους αστραγάλους του παιδιού πίσω του. Μόλις ακουστεί η εντολή «Δεξί-Αριστερό» τα παιδιά θα πρέπει να μετακινήσουν όλα μαζί το αριστερό τους πόδι προς τα μπροστά και στη συνέχεια το δεξί. Για μεγαλύτερα παιδιά, μεγαλώστε την πρόκληση χωρίζοντάς τα σε ομάδες και διεξάγοντας «αγώνες».
  • Κολλήστε ένα αυτοκόλλητο στο πίσω μέρος της παλάμης ή ένα λάστιχο στον δεξί καρπό. Ενναλακτικά φορέστε στο παιδί ένα ρολόι χεριού.
  • Παιχνίδια «Πες μου που βρίσκεται». Δώστε την απαραίτητη έμφαση στη δεξιά και αριστερή πλευρά του δωματίου. Εναλλακτικά, εφαρμόστε το ίδιο σε ένα βιβλίο, με έμφαση στη δεξιά ή αριστερή σελίδα αντίστοιχα.

Στρατηγικές προσαρμογής των δραστηριοτήτων εξάσκησης του οπτικό-κινητικού συντονισμού

  • Γέμισμα με χρώμα μέσα από το όριο των γραμμών: σχεδιάστε αρχικά το περίγραμμα με κηρομπογιά και μετά γεμίστε με χρώμα (το παιδί μπορεί με μια σχετική υπενθύμιση να μάθει να φτιάχνει μόνο του το περίγραμμα και στη συνέχεια να συμπληρώνει με χρώμα).
  • Επαναλάβετε την παραπάνω διαδικασία χρησιμοποιώντας ξυλάκια ή κλωστή αυτή τη φορά για το περίγραμμα που θα λειτουργήσει σαν όριο για το χρωμάτισμα.
  • Αν δεν μπορεί το παιδί να ενώσει τις χάντρες μεταξύ τους, χρησιμοποιείστε πιο χοντρό σχοινί ή πλαστικούς σωλήνες (για μεγαλύτερη επιφάνεια αν δεν μπορεί να δουλέψει με σπάγκο).
  • Καθοδηγήστε το παιδί με το χέρι για να το βοηθήσετε να αισθανθεί  καλύτερα τις κινήσεις για τις «πινελιές» ή την απεικόνιση γραμμάτων.
  • Γραφή ή ζωγραφική σε επικλινή ή κάθετη επιφάνεια για καλύτερη οπτική επαφή, βελτίωση θέσης κεφαλιού αλλά και θέσης καρπού/χεριού. Ζωγραφίστε σε τρίποδα ή χαρτί κολλημένο στο τοίχο. Μια επικλινής επιφάνεια μπορεί να τοποθετηθεί στο γραφείο του παιδιού για δραστηριότητες σχετικές με τη γραφή.
  • Γραφή (ζωγραφική και άλλα παιχνίδια) ενώ είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα στην κοιλίτσα του: βοηθάει στη σταθερότητα των ώμων και στην όρθια στάση του κεφαλιού.
  • Εναλλακτικές λύσεις όταν παρουσιάζει μεγάλη αδυναμία με τις χειρόγραφες δραστηριότητες: εκμάθηση χρήσης υπολογιστή, υπαγόρευση σε κάποιον που θα κρατά σημειώσεις αυτών που λέει το παιδί.

Σε κάθε περίπτωση, εάν πιστεύετε πως το παιδί σας χρειάζεται ενίσχυση ως προς τις παραπάνω δεξιότητες, είναι σωστό να γίνει αρχικά μία πλήρης εργοθεραπευτική αξιολόγηση του συγκεκριμένου παιδιού!

Πηγή:  therapystreetforkids.com